Ra mắt vào năm 2012, iPad Mini 1 (thế hệ đầu tiên) từng là một thiết bị mang tính biểu tượng của Apple, định hình phân khúc máy tính bảng nhỏ gọn. Sau hơn 12 năm, giữa vô vàn các thiết bị công nghệ hiện đại, chiếc tablet này vẫn mang đến những giá trị khác biệt. Thậm chí, nếu có kiến thức và biết “vọc vạch”, người dùng còn có thể cài đặt các phiên bản iOS cũ, ứng dụng hay các trò chơi “cổ” trên iPad Mini 1.

Ghi chú: Để dễ thuận tiện và tránh nhầm lẫn, mình sẽ gọi tên iPad Mini (thế hệ đầu tiên) là iPad Mini 1.

Thiết kế và màn hình: Một thoáng hoài niệm

Chiếc iPad Mini 1 được mình chọn mua thông qua một cửa hàng thanh lý trên Shopee, mức giá khoảng 500 nghìn đồng. Trên thực tế, việc tìm mua một sản phẩm đã ra mắt quá lâu như vậy trên các sàn thương mại điện tử hiện nay không hề dễ dàng.

Sau hơn một thập kỷ ra mắt, ngoại hình trên iPad Mini 1 khó tránh khỏi những dấu vết của thời gian với rất nhiều vết xước, móp và cấn. Phiên bản được trải nghiệm dường như là một thiết bị dành cho giáo dục, với tên trường học và một mã số được in ở mặt sau.

Dẫu vậy, thiết kế tổng thể của iPad Mini 1 vẫn mang đậm nét hoài niệm. Màn hình với hai viền trên dưới dày đặc trưng, nút Home vật lý tròn, nút nguồn đặt ở cạnh trên tương tự iPhone 4/5, và cần gạt rung dạng tròn cổ điển.

Cảm giác cầm nắm vẫn rất tốt nhờ kích thước nhỏ gọn và phần khung viền bo cong mềm mại, tạo sự thoải mái khi sử dụng. Thậm chí, so với các thiết bị đời mới như iPad Mini 7, iPad Gen 11 hay iPad Air M3, mình còn đánh giá cao iPad Mini 1 hơn nhờ sự thân thiện, dễ chịu mà thiết bị đem lại.

Màn hình của iPad Mini 1 là loại non-laminated, tức là có một khoảng cách rõ rệt giữa lớp kính bảo vệ và tấm nền hiển thị bên trong. Độ phân giải thời điểm đó chưa đạt chuẩn Retina, do đó hình ảnh hiển thị có phần hơi rỗ nếu quan sát kỹ. Dù vậy, màu sắc mà tấm nền này cho ra vẫn khá ổn. Nếu không quá khó tính, người dùng hoàn toàn có thể tận dụng iPad Mini 1 làm một thiết bị giải trí, xem video cơ bản.

Trải nghiệm mượt mà với iOS 6

Song, điểm thú vị nhất trên iPad Mini 1 nằm ở chính phần mềm. Khi mới mua, thiết bị của mình được cài sẵn iOS 9.3.5. Đáng nói, trải nghiệm sử dụng mà phiên bản này đem lại là khá tệ: các thao tác chậm, độ trễ cao, hoạt ảnh cũng thương xuyên gặp tình trạng khựng, lag. Chưa kể, các ứng dụng như YouTube đã ngừng hỗ trợ iOS 9. Việc xem video thông qua trình duyệt Safari khá tệ và khựng.

Tuy nhiên, mình đã sử dụng một vài thủ thuật để can thiệp sâu bên trong phần mềm iPad Mini 1. Cụ thể hơn một chút, mình tiến hành jailbreak với công cụ Phoenix, sau đó hạ xuống iOS 8. Mình tiếp tục jailbreak với công cụ EtasonJB, sau đó sử dụng một tweak trên Cydia và cài song song (dualboot) iOS 6.1.3. Chi tiết về cách thức cài đặt, người dùng có thể tham khảo video dưới đây.

Đáng nói, sau khi hạ cấp iOS 6.1.3, iPad Mini 1 đem đến trải nghiệm hoàn toàn khác biệt so với iOS 9.3.5. Máy hoạt động mượt mà, trơn tru hơn rất nhiều. Dù độ trễ vẫn xuất hiện, song các thao tác, hoạt ảnh được iPad xử lý rất chỉn chu, gọn gàng. Thậm chí, mình đánh giá trải nghiệm trên chiếc tablet này còn tốt hơn rất nhiều so với một số mẫu máy tính bảng Android giá rẻ (2-3 triệu đồng) mới ra mắt trên thị trường hiện nay.

Giao diện iOS 6 mang đậm triết lý mô phỏng (Skeuomorphism) của Steve Jobs, với các biểu tượng ứng dụng được thiết kế dưới dạng 3D nổi khối. Tất nhiên, tính năng trên iOS 6 khá hạn chế so với các phiên bản sau này; máy không có Control Center để bật tắt nhanh Wi-Fi, giao diện đa nhiệm vẫn là một thanh ngang ở cạnh dưới.

Dù vậy, các cử chỉ đa ngón như vuốt bốn ngón lên để mở đa nhiệm hay vuốt sang trái / phải để chuyển đổi ứng dụng vẫn hoạt động tốt. Đáng tiếc, việc đăng nhập iCloud không thực hiện được, và các ứng dụng hệ thống như Bản đồ, App Store, iTunes cũng đã ngừng hỗ trợ.

Vẫn có thể cài YouTube, ChatGPT và “kho game cổ”

Vậy, nếu không thể sử dụng App Store thì có cách nào để cài đặt ứng dụng trên iPad Mini 1 không? Câu trả lời là Veteris, một kho ứng dụng của bên thứ ba dành cho các thiết bị đã jailbreak, chứa rất nhiều ứng dụng tương thích với các phiên bản iOS cũ. Mình có thể cài đặt rất nhiều ứng dụng khác nhau từ mạng xã hội cho đến các trò chơi. Song, cũng cần nhớ rằng để hoạt động, mình cần cài ở phiên bản rất cũ, có thể từ cả chục năm về trước.

Bù lại, mình thật sự bất ngờ khi các ứng dụng được cài đặt qua Veteris vẫn hoạt động khá tốt. Chẳng hạn, với YouTube, mình vẫn có thể truy cập trang chủ, xem video một cách trơn tru và thậm chí là không có quảng cáo.

Thậm chí, mình vẫn có thể cài đặt ChatGPT và sử dụng để đặt câu hỏi, trò chuyện cơ bản. Thực chất, đây là một phần của dự án “ChatGPT for Legacy iOS”, cho thấy sự hỗ trợ mạnh mẽ từ cộng đồng dành cho các thiết bị Apple đời cũ, một giá trị mà không nhiều nhà sản xuất khác có được.

Bên cạnh đó, rất nhiều tựa game cổ điển từng “làm mưa làm gió” như Fruit Ninja, Jetpack Joyride, Cut The Rope, hay Flappy Bird đều có thể được cài đặt và chơi lại trên iPad Mini 1. Đây là những trải nghiệm mà ngay cả các dòng iPad Pro M4 mới nhất cũng khó có thể tái hiện do vấn đề tương thích phiên bản.

Việc có thể chạy được các tựa game “cổ” trên iPad Mini 1 đã “mở ra” một cánh cửa ngược dòng quá khứ dành cho nhiều người dùng. Những tựa game như Fruit Ninja, Cut The Rope thời đó đều có đồ họa và lối chơi đơn giản, không đòi hỏi cấu hình phần cứng quá cao, do đó chúng hoạt động rất mượt mà trên nền tảng iOS 6 và phần cứng đã 12 năm tuổi của iPad Mini 1.

Tạm kết: iPad Mini 1

Dù đã 12 năm tuổi, iPad Mini 1 vẫn cho thấy những giá trị sử dụng của mình, mang đến trải nghiệm vừa thú vị, vừa có chút hoài niệm đến người dùng. Cũng cần lưu ý rằng, để “hồi sinh” được chiếc máy này, người dùng cần có một chút kiến thức và kỹ năng về công nghệ để thực hiện jailbreak và hạ cấp hệ điều hành. Nếu để ở phiên bản iOS 9 mặc định, trải nghiệm sẽ rất hạn chế.

Tham khảo các mẫu iPad đời mới tại các đường dẫn dưới đây: iPad Gen 11 | iPad Air M3