Vừa qua, Apple đã chính thức xác nhận sẽ tích hợp GPT-5, mô hình ngôn ngữ lớn mạnh mẽ nhất của OpenAI tính đến hiện tại, vào các phiên bản hệ điều hành iOS 26, iPadOS 26 và macOS 26. Động thái này được kỳ vọng sẽ khắc phục những điểm yếu cố hữu của Apple Intelligence, nhưng liệu nó có thực sự tạo ra một cuộc cách mạng trong trải nghiệm người dùng hay chỉ là một giải pháp tình thế?

Sau một thời gian trải nghiệm, cá nhân người dùng nhận thấy đây là một bước đi chiến lược, vừa thừa nhận những giới hạn của hệ thống AI “cây nhà lá vườn”, vừa cho thấy sự khôn ngoan của Apple trong việc tận dụng sức mạnh từ đối tác để nhanh chóng cải thiện sản phẩm.

Apple Intelligence hiện tại có tiềm năng nhưng chưa đủ

Nhìn nhận một cách khách quan, Apple đã có một khởi đầu khá muộn màng nhưng thận trọng trong cuộc đua AI. Khi các đối thủ như Google với Gemini hay Samsung với Galaxy AI đã tạo được những dấu ấn nhất định, Apple mới chính thức trình làng Apple Intelligence vào năm 2024. Thay vì tự phát triển một mô hình AI toàn năng từ đầu, hãng chọn hướng đi khác biệt, đó là tích hợp ChatGPT của OpenAI để xử lý các tác vụ phức tạp.

Ở phiên bản hiện tại, trải nghiệm này hoạt động theo cơ chế ủy quyền. Khi người dùng đặt một câu hỏi mà Siri cảm thấy “quá sức”, nó sẽ xin phép để chuyển yêu cầu đó cho ChatGPT. Ngoài ra, Apple cũng tích hợp khả năng của chatbot này vào các công cụ như Writing Tools (hỗ trợ soạn thảo văn bản, email) hay Visual Intelligence (phân tích hình ảnh, vật thể).

Tuy nhiên, thực tế trải nghiệm của người dùng cũng như nhiều người dùng Việt Nam cho thấy, giải pháp này vẫn còn nhiều bất cập. Thứ nhất, nó tạo ra một bước trung gian không cần thiết, làm giảm tính liền mạch. Thứ hai, bản thân các mô hình AI tích hợp sẵn của Apple vẫn chưa thực sự “thông người dùng”, đặc biệt là khi xử lý các yêu cầu bằng tiếng Việt. Siri vẫn thường xuyên hiểu sai ý, đưa ra câu trả lời chung chung hoặc chỉ đơn giản là mở một trang tìm kiếm trên web. Điều này khiến nhiều người dùng cảm thấy Apple Intelligence vẫn chưa tương xứng với kỳ vọng về một hệ thống AI thực thụ.

GPT-5 sẽ nâng cấp Apple Intelligence như thế nào?

Sự xuất hiện của GPT-5 trong iOS 26 được kỳ vọng sẽ giải quyết triệt để những vấn đề trên. Theo thông tin từ OpenAI, GPT-5 là mô hình thông người dùng, nhanh và mạnh mẽ nhất của họ từ trước đến nay. Đây không chỉ là một lời quảng cáo, mà được củng cố bằng những cải tiến cụ thể.

Thứ nhất, GPT-5 có khả năng lý luận chính xác hơn và tỷ lệ bịa đặt thông tin (hallucination) thấp hơn đáng kể. OpenAI cho biết, câu trả lời của GPT-5 có khả năng chứa lỗi thực tế thấp hơn 45% so với GPT-4o. Điều này có ý nghĩa gì với người dùng? Nó có nghĩa là khi bạn yêu cầu Siri hay Writing Tools thực hiện các tác vụ phức tạp như tóm tắt một bài báo khoa học, phân tích ưu nhược điểm của một sản phẩm, hay soạn một email mang tính chuyên môn cao, kết quả trả về sẽ đáng tin cậy hơn, sâu sắc hơn và ít sai sót ngớ ngẩn hơn.

Thứ hai, và cũng là một trong những điểm đáng giá nhất, GPT-5 sở hữu một tính năng định tuyến thông người dùng (smart router). Hiểu một cách đơn giản, mô hình này được cấu thành từ hai phần, trong đó có một mô hình nhỏ, nhanh để xử lý các câu hỏi đơn giản và một mô hình lý luận sâu hơn cho các vấn đề phức tạp. Tính năng định tuyến sẽ tự động phân tích yêu cầu của người dùng để lựa chọn mô hình phù hợp, từ đó tối ưu giữa tốc độ và chất lượng.

Với người dùng Apple, điều này hứa hẹn một trải nghiệm mượt mà hơn. Các yêu cầu đơn giản như “Đặt báo thức lúc 7 giờ sáng” sẽ được xử lý tức thì, trong khi các truy vấn phức tạp hơn sẽ được chuyển đến mô hình mạnh hơn để đảm bảo câu trả lời chất lượng nhất.

Trải nghiệm thực tế sẽ thay đổi ra sao?

Với nền tảng GPT-5, các tính năng hiện có của Apple Intelligence sẽ được nâng cấp một cách toàn diện.

• Writing Tools: Khả năng cộng tác viết lách của GPT-5 được OpenAI nhấn mạnh là một trong những cải tiến lớn nhất. Đối với người dùng, điều này rất hữu ích. Thay vì phải vắt óc suy nghĩ, người dùng có thể nhờ Writing Tools hỗ trợ soạn một email trang trọng bằng tiếng Anh để gửi cho đối tác nước ngoài, hay viết một bài đăng Facebook review một quán cà phê mới mở ở quận Hoàn Kiếm với giọng văn trẻ trung, lôi cuốn để thu hút tương tác. Các tác vụ này sẽ được thực hiện với văn phong tự nhiên và phù hợp hơn rất nhiều.
• Visual Intelligence: Khả năng phân tích hình ảnh đa phương thức của GPT-5 sẽ biến Visual Intelligence trở thành một công cụ mạnh mẽ hơn. Chẳng hạn, khi đi du lịch Hà Giang và thưởng thức một món ăn đặc sản, người dùng có thể chụp ảnh và hỏi AI không chỉ về tên gọi “Thắng cố” mà còn cả câu chuyện văn hoá đằng sau nó cũng như những nguyên liệu đặc trưng. Tương tự, khi đứng trước Văn Miếu – Quốc Tử Giám, người dùng có thể hỏi sâu hơn về ý nghĩa của các bia Tiến sĩ hay lịch sử hình thành của từng khu vực bên trong, thay vì chỉ nhận được thông tin chung chung.
• Siri: Đây là nơi người dùng kỳ vọng sự thay đổi lớn nhất. Với sức mạnh lý luận của GPT-5, Siri sẽ không còn là một trợ lý ảo chỉ biết thực hiện các lệnh đơn giản. Thay vì những câu lệnh rời rạc, người dùng có thể đưa ra một yêu cầu phức tạp như: “Siri, hãy lên kế hoạch giúp tôi một chuyến đi 3 ngày 2 đêm tới Đà Lạt vào cuối tháng này cho hai người, tìm chuyến bay giá rẻ nhất của Vietjet, gợi ý một vài homestay có view đẹp gần trung tâm và lên lịch trình các điểm tham quan không quá đông đúc”. Đây là loại yêu cầu đòi hỏi sự tổng hợp và suy luận phức tạp mà các phiên bản Siri trước đây không thể thực hiện được.

Rào cản ngôn ngữ và sự hoài nghi với người dùng Việt

Dù những nâng cấp trên nghe rất hấp dẫn, câu hỏi lớn nhất đối với người dùng Việt Nam vẫn là: liệu nó có hỗ trợ tiếng Việt tốt hơn không?

Đây chính là yếu tố quyết định sự thành bại của Apple Intelligence tại thị trường Việt Nam. Hiện tại, Siri và các tính năng AI của Apple vẫn gặp rất nhiều khó khăn với tiếng Việt. Việc tích hợp GPT-5, một mô hình vốn có khả năng xử lý đa ngôn ngữ tốt, làm dấy lên hy vọng về một sự cải thiện. Tuy nhiên, Apple vẫn chưa đưa ra bất kỳ xác nhận nào. Nếu rào cản ngôn ngữ không được giải quyết, bản nâng cấp này có thể sẽ không mang lại nhiều giá trị thực tế cho phần lớn người dùng trong nước.

Bên cạnh đó, cũng có một luồng ý kiến hoài nghi, cho rằng việc tích hợp này chỉ là một giải pháp tạm thời. Nhiều người dùng, bao gồm cả cá nhân người dùng, cảm thấy hào hứng hơn với các tính năng AI được Apple tự phát triển và tích hợp sâu vào hệ điều hành. Các tính năng như dịch thuật thời gian thực trên FaceTime và Messages, hay AutoMix trong Apple Music, dù ít phô trương hơn, nhưng lại là những cải tiến thiết thực, nâng cao trực tiếp trải nghiệm hàng ngày.

Việc phụ thuộc vào một bên thứ ba như OpenAI cũng đặt ra câu hỏi về chiến lược dài hạn của Apple. Liệu hãng có đang tự biến người dùng thành một “cái vỏ” cao cấp cho công nghệ của người khác, thay vì xây dựng một năng lực AI cốt lõi đủ mạnh để cạnh tranh sòng phẳng?

Một bản nâng cấp cần thiết nhưng chưa phải là tất cả

Việc Apple tích hợp GPT-5 vào Apple Intelligence là một động thái thông người dùng và cần thiết. Nó trực tiếp giải quyết điểm yếu lớn nhất của hệ thống AI hiện tại, đó là khả năng lý luận và sự thông người dùng trong câu trả lời. Đối với người dùng, đây là một tin tốt, hứa hẹn một trợ lý ảo mạnh mẽ hơn, các công cụ sáng tạo hiệu quả hơn và một trải nghiệm liền mạch hơn.

Tuy nhiên, đây chưa phải là một viên đạn bạc có thể giải quyết mọi vấn đề. Tác động thực sự của bản nâng cấp này sẽ phụ thuộc vào hai yếu tố chính là mức độ tối ưu hóa của Apple trong việc tích hợp và quan trọng hơn cả đối với thị trường Việt Nam là khả năng hỗ trợ tiếng Việt một cách toàn diện.

Trên thực tế, đây là một bước tiến quan trọng, giúp Apple Intelligence bắt kịp các đối thủ. Nhưng cuộc đua thực sự vẫn còn ở phía trước, nơi Apple cần chứng tỏ họ không chỉ biết cách “mượn” sức mạnh, mà còn có thể tự tạo ra những trải nghiệm AI độc đáo, hữu ích và thực sự mang đậm dấu ấn của riêng người dùng. Cho đến lúc đó, GPT-5 vẫn là một liều thuốc hiệu quả, nhưng tương lai của Apple Intelligence sẽ cần nhiều hơn thế.