By 
Những phiên bản iOS (cũng như iPadOS) gần đây ngày càng được Apple nâng cao hàng rào bảo mật, do vậy việc bẻ khóa (còn gọi là jailbreak) đã không còn dễ dàng như trước kia. Vậy nhưng mới đây, hai lập trình viên có tên Nebula và Mineek đã tạo ra palera1n – công cụ giúp người dùng có thể jailbreak iOS 15 dễ dàng trên các thiết bị iPhone và iPad. Hãy cùng trải nghiệm tiện ích mới mẻ này, và cùng xem liệu jailbreak có thật sự cần thiết với người dùng iPhone không nhé!
Cảm ơn bạn Huy Nguyen (Little34306) đã hỗ trợ Vật Vờ Studio thực hiện bài viết này.
Quá trình jailbreak iOS và iPadOS 15: rất phức tạp, và không phải máy nào cũng hỗ trợ
LƯU Ý: Nội dung bài viết này chỉ dành cho mục đích thông tin và trải nghiệm. Chúng mình sẽ không chịu trách nhiệm cho bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào về dữ liệu, treo máy hay lỗi đến từ người xem. Việc jailbreak được thực hiện khi và chỉ khi bạn có đầy đủ kiến thức, hoặc sự trợ giúp của người có chuyên môn!
palera1n là một công cụ mới và vẫn đang trong quá trình phát triển. Do vậy, quá trình sử dụng còn khá kém ổn định, đi kèm theo đó là rất nhiều lỗi vặt. Theo lập trình viên Nebula, palera1n hiện chỉ hỗ trợ các thiết bị sử dụng chipset từ Apple A9 tới Apple A11 chạy trên iOS hoặc iPadOS 15 (từ phiên bản 15.0 tới 15.7.1). Do vậy, những thiết bị đời cao hơn, chẳng hạn như iPhone 12, 13 hay 14, hiện chưa thể sử dụng công cụ này.
Quá trình cài đặt palera1n nhìn chung không hề dễ dàng. Thiết bị chúng mình sử dụng là iPad Gen 6, một chiếc tablet 4 năm tuổi, sử dụng chipset Apple A10 Fusion và chạy trên iPadOS 15.6. Thiết bị khi này sẽ được khởi động vào chế độ DFU (Device Firmware Upgrade Mode) và được kết nối với một máy tính chạy macOS hoặc Linux. Sau khi thực hiện cài đặt palera1n thông qua một chuỗi các câu lệnh phức tạp, trên màn hình sẽ xuất hiện một ứng dụng có tên Sileo, một trình quản lý jailbreak tương tự như Cydia.
Trải nghiệm jailbreak trên iPadOS 15
Hệ thống palera1n có thể được sử dụng để cài đặt cả các tùy biến (tweaks) lẫn ứng dụng bên ngoài App Store (Sideloaded IPA). Người dùng sẽ có hai thiết lập jailbreak khác nhau, bao gồm semi-tethered (phải cần máy tính mỗi khi thiết bị khởi động lại) hay semi-untethered (không cần máy tính để jailbreak mỗi khi thiết bị khởi động lại).
Dưới đây là một số ứng dụng mà chúng mình đã thử sử dụng thông qua palera1n:
Nhân bản ứng dụng: Đây là tính năng đã quá phổ biến trên Android, dẫu vậy không được nền tảng iOS hỗ trợ. Bản chất của tính năng này là cài đặt ứng dụng thứ hai có tên tệp và gói cài đặt thay đổi so với ứng dụng gốc.
YouTube không quảng cáo: Sử dụng tweak Cercube 5 hoặc YouTube Reborn, người dùng có thể rất nhiều tùy chỉnh sâu bên trong YouTube, bao gồm chặn quảng cáo, phát trong nền hay tải xuống ngoại tuyến.
“Hack” trò chơi: Một số tựa game phổ biến như Subway Surfers hay Temple Run 2 đều có thể được bẻ khóa, tăng số lượng vật phẩm (vàng, kim cương) lên vô hạn, giúp người dùng chơi game dễ dàng hơn.
Dọn dẹp hệ thống: Với tweaks iCleaner Pro, người dùng giờ đây có thể “dọn rác” trên iPhone, xóa đi các tệp tin không cần thiết giúp giải phóng bộ nhớ.
Hạ cấp phiên bản ứng dụng: Nếu ứng dụng xuất hiện lỗi hay thiếu ổn định, bạn có thể hạ cấp chúng xuống các phiên bản thấp hơn thông qua tweaks AppStore++.
Cử chỉ vuốt cho các đời iPhone thấp hơn: Sử dụng tweaks có tên Mugunghwa, người dùng iPhone 6S, 7 hay 8 giờ đây có thể trải nghiệm cử chỉ vuốt chạm giống hệt trên các thiết bị có tai thỏ.
Ứng dụng Tệp tin chuyên nghiệp hơn: Filza File Manager là ứng dụng đã không còn xa lạ đối với người dùng jailbreak. Phần mềm này cung cấp khả năng quản lý tệp tin mạnh mẽ, chuyên nghiệp và trực quan hơn so với ứng dụng Tệp tin mặc định.
Tùy biến màn hình Home Screen và Lock Screen: Sileo cung cấp rất nhiều tweaks khác nhau giúp người dùng tùy biến màn hình khóa lẫn màn hình chính một cách mạnh mẽ. Chẳng hạn, người dùng có thể sắp xếp vị trí ứng dụng tùy theo ý muốn, thay đổi cách hiển thị thông tin trên màn hình khóa hay thay đổi biểu tượng (icon) hệ thống.
Hạ cấp iOS: Sử dụng tệp tin có dạng shsh blobs, người dùng có thể hạ cấp iOS hoặc iPadOS xuống các phiên bản thấp hơn (chẳng hạn, từ iOS 15 xuống iOS 14). Tuy nhiên chúng mình không khuyến khích phương pháp này vì tiềm ẩn nhiều rủi ro gây treo máy hay hỏng hóc.
Quá trình sử dụng với một thiết bị jailbreak nhìn chung không quá ảnh hướng đến hiệu năng máy. Các tweaks có dung lượng rất nhẹ và hầu như không chiếm dụng không gian thiết bị. Tuy nhiên, do mới được ra mắt, palera1n còn rất thiếu ổn định và xuất hiện nhiều lỗi, chẳng hạn như văng ứng dụng, tự động khởi động lại thiết bị hay nóng lên, v.v…
Bên cạnh đó, bạn sẽ phải đánh đổi rằng các ứng dụng ngân hàng không thể hoạt động trên một thiết bị đã jailbreak. Chúng mình đã thử cài đặt một số tweaks có tác dụng bỏ qua (bypass) lớp bảo mật của ứng dụng ngân hàng, tuy nhiên chúng đều không hoạt động. Việc jailbreak cũng tiềm ần đầy nguy cơ rủi ro về bảo mật thiết bị hay lộ thông tin cá nhân, do vậy các bạn nên thận trọng trước khi trải nghiệm.
Nhưng liệu jailbreak còn thật sự cần thiết?
Câu trả lời là không.
Jailbreak xuất hiện kể từ thế hệ iPhone đầu tiên, phát triển mạnh mẽ vào những năm 2010 và vẫn còn hoạt động đến tận ngày nay. Khi mà hệ điều hành iOS thời đó còn quá đơn giản, một màu, thiếu đi nhiều tính năng quan trọng, người ta tìm đến jailbreak như một nơi giúp họ thỏa sức sáng tạo, phá vỡ đi rào cản phần mềm gò bó của Apple.
Tuy nhiên, điều này đã thay đổi. Apple đang dần định hướng hệ điều hành của mình theo lối mở hơn, giàu tính cá nhân hóa hơn. Mỗi phiên bản phần mềm lại được bổ sung thêm những tính năng mới, và tất nhiên, một số được cho là “copy” lại từ các tweak jailbreak (chẳng hạn, hiển thị phần trăm pin trên thanh trạng thái). Và Apple, vốn đã quá nổi tiếng với việc “ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau”, luôn biết cách cải tiến và tối ưu tốt nhất cho những tính năng mới đó. Người dùng từ đó
Bên cạnh đó, việc jailbreak thường thiếu ổn định, cũng như tiềm ẩn đầy rủi ro an toàn thông tin. Hầu hết tweaks hay ứng dụng IPA đều được chia sẻ trên GitHub – một dịch vụ lưu trữ không được đánh giá quá cao về tính bảo mật. Vậy nên, nguy cơ mã nguồn độc hại xâm nhập vào điện thoại thông qua jailbreak là rất cao, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới thông tin, tiền bạc, thậm chí cả sinh mạng của người dùng.
Dẫu vậy, nếu bạn là một người đam mê công nghệ, thích vọc vạch, thích phá vỡ sự gò bó của iOS, jailbreak sẽ luôn luôn là lựa chọn tuyệt vời dành cho bạn. Vẫn sẽ có những tweak, những ứng dụng bẻ khóa độc quyền mà chỉ hỗ trợ khi thiết bị của bạn đã được bẻ khóa. Thế nhưng, trước khi bạn click vào nút “bẻ khóa”, hãy tìm hiểu thật kỹ về jailbreak và mọi rủi ro mà chúng có thể gây ra nhé!
