By Chỉ còn chưa đầy 18 tháng nữa, Windows 10, phiên bản hệ điều hành từng được xem là thành công nhất của Microsoft với gần một thập kỷ tồn tại, sẽ chính thức kết thúc vòng đời hỗ trợ vào ngày 14/10/2025. Sau cột mốc này, hầu hết các phiên bản phổ thông như Home, Pro, Education… sẽ không còn nhận được các bản cập nhật bảo mật miễn phí từ Microsoft.
Điều này đồng nghĩa với việc hàng trăm triệu máy tính vẫn đang chạy Windows 10 trên toàn cầu sẽ trở nên dễ bị tổn thương hơn trước các cuộc tấn công mạng, mã độc tống tiền và các lỗ hổng bảo mật mới được phát hiện. Máy tính sẽ vẫn hoạt động bình thường, nhưng chúng sẽ không còn được cập nhật các bản vá bảo mật.
Microsoft có cung cấp chương trình Cập nhật Bảo mật Mở rộng (ESU) trả phí, cho phép người dùng cá nhân gia hạn thêm một năm và doanh nghiệp tối đa ba năm. Tuy nhiên, giới chuyên gia dự đoán rất ít người dùng cá nhân sẽ chi tiền cho tùy chọn này.
Hàng trăm triệu máy tính bị bỏ lại phía sau
Vấn đề lớn nhất Microsoft đang đối mặt là quy mô khổng lồ của người dùng Windows 10. Dù Windows 11 đã ra mắt hơn ba năm, hệ điều hành tiền nhiệm vẫn chiếm thị phần áp đảo.
Dữ liệu từ Chương trình Phân tích Kỹ thuật số (DAP) của chính phủ Mỹ cho thấy, tốc độ chuyển đổi từ Windows 10 sang Windows 11 diễn ra khá chậm. Nếu xu hướng này tiếp diễn, ước tính khoảng 35% trong tổng số khoảng 1,4 tỷ máy tính Windows toàn cầu (tương đương hơn 500 triệu thiết bị) vẫn sẽ chạy Windows 10 khi hạn chót đến. Các nguồn thống kê khác như StatCounter thậm chí đưa ra con số lên tới 54% vào tháng 4/2024, dù độ chính xác có thể còn tranh cãi.
Rào cản nâng cấp và những lựa chọn khó khăn
Theo ZDNET, nguyên nhân chính khiến người dùng chậm nâng cấp lên Windows 11 là yêu cầu phần cứng tối thiểu khá khắt khe mà Microsoft đặt ra. Hệ điều hành này chỉ hỗ trợ chính thức các máy tính sử dụng CPU từ thế hệ thứ 8 của Intel (ra mắt năm 2017) hoặc tương đương của AMD trở lên, cùng với yêu cầu về chip bảo mật TPM 2.0.
Điều này đồng nghĩa với việc hàng triệu máy tính được sản xuất trước năm 2018, thậm chí cả những máy giá rẻ bán ra trong năm 2019-2020 nhưng dùng linh kiện cũ, đều không đủ điều kiện nâng cấp chính thức, dù vẫn hoạt động tốt.
Những người dùng bị “mắc kẹt” với Windows 10 chủ yếu gồm:
- Người sở hữu máy tính cấu hình cũ không tương thích.
- Doanh nghiệp chưa sẵn sàng cho việc chuyển đổi hệ thống hàng loạt (dù có thể trả phí ESU).
- Người dùng cá nhân đơn giản là không thích hoặc không muốn thay đổi giao diện, tính năng của Windows 11.
Đối mặt với hạn chót, những người dùng này có một số lựa chọn hạn chế:
- Tiếp tục sử dụng Windows 10: Chấp nhận rủi ro bảo mật ngày càng tăng. Đây được dự báo là lựa chọn của số đông.
- Cài đặt hệ điều hành khác: Chuyển sang Linux hoặc ChromeOS Flex, nhưng có thể gặp vấn đề tương thích phần cứng và khó khăn cho người dùng phổ thông.
- “Ép” cài Windows 11: Vượt qua các rào cản kỹ thuật để cài đặt trên máy không tương thích, nhưng không được Microsoft hỗ trợ và tiềm ẩn nhiều lỗi.
- Mua máy tính mới: Đây là điều Microsoft và các hãng sản xuất mong muốn, nhưng không phải ai cũng có điều kiện.
Dù có tiền lệ Microsoft từng vá lỗi khẩn cấp cho Windows XP và Windows 7 ngay cả sau khi đã hết hạn hỗ trợ (như vụ WannaCry năm 2017), giới quan sát nhận định khả năng hãng gia hạn cho Windows 10 là rất thấp. Động thái cung cấp gói ESU trả phí cho thấy Microsoft kiên quyết với lộ trình đã đặt ra.
Việc hàng trăm triệu máy tính trở thành “mồi ngon” cho hacker gợi nhớ về thảm họa WannaCry, vốn đã gây thiệt hại nặng nề và là một “cơn ác mộng ” cho Microsoft. Hãng chắc chắn không muốn lịch sử lặp lại, nhưng giải pháp hiện tại dường như đang đẩy phần lớn gánh nặng và rủi ro về phía người dùng cuối, đặc biệt là những người không có khả năng nâng cấp thiết bị.
Trong bối cảnh đó, người dùng Windows 10, nhất là những người có máy không đủ điều kiện nâng cấp, cần sớm cân nhắc các phương án thay thế hoặc chuẩn bị cho những nguy cơ bảo mật tiềm ẩn sau tháng 10/2025.
Theo: ZDNET
Mời bạn xem các video mới nhất của Vật Vờ Studio ngay tại đây.
Comments